Kwiecień

Kwiecień, ilustracja Eugène Grasseta, 1896.(źródło – domena publiczna)

Informacje ogólne

• Kwiecień – to czwarty miesiąc w roku, według kalendarza gregoriańskiego. Ma 30 dni.
• Kwiecień jest wiosennym miesiącem na półkuli północnej, a jesiennym na półkuli południowej.
• Nazwa miesiąca (według Brücknera) pochodzi od kwitnących wtedy kwiatów.
• Początkowo nazwa brzmiała „wodzikwiat” przez to, że zwodził pierwszymi ciepłymi dniami.
• Jest najbardziej pogodowo zmiennym miesiącem w roku. W tym miesiącu pogoda może być zarówno zimowa (mróz i śnieg) jak i w pełni wiosenna (ciepło, piękna słoneczna pogoda).
• Poza Polską zwykło się go określać nazwami pochodzącymi od łacińskiej nazwy Aprilis (ang. April, fr. Avril). Stąd używana również w Polsce nazwa pierwszego dnia kwietnia – prima aprilis.
• W kwietniu kwitną: brzoza, osika, grab, klon, cis, głóg oraz dzika grusza i czeremcha.
• Na polach pięknie żółci się rzepak.
• Bujnie kwitną więc zawilce gajowe, fiołek wonny, i różne rośliny motylkowe – kolorystyka dna lasu w tym czasie jest więc głównie biało – fioletowa.
• Kwitną drzewa i krzewy oraz roślinność runa leśnego. Na drzewach rozwijają się liście. Rozpadają się szyszki limby, wysypują nasiona sosny.
• Coraz więcej w powietrzu: motyli, pszczół, trzmieli i innych owadów.
• W kwietniu do kraju powraca najwięcej ptaków, warto więc patrzeć w niebo! Już można zobaczyć bociany, wracają pliszki, kopciuszki, świergotki, kukułki, a kiedy z końcem kwietnia pojawią się jerzyki, to będzie nieomylny znak, że już nastała prawdziwa wiosna.
• Tokują głuszce, cietrzewie, bażanty i kuropatwy . W gniazdach pojawiają się pierwsze jaja. Trwa sezon lęgowy sów, krzykliwe sójki, głośno hałasują w lasach.
• Dzikie kaczki odbywają również swoje gody. Zaczyna się okres składania jaj.
• Żaby przystępują do godów i odprawiają wspaniałe koncerty w zacisznych zbiornikach.
• Sen kończy również największy z naszych nietoperzy -nocek duży, świstak i wyjątkowo senne jeże. Z gawr wychodzą niedźwiedzie, rodzą się młode liski, wilki, dziki, borsuki, rysie, kuny i łasice.
• Jelenie i sarny zmieniają swoją szatę z zimowej na letnią.
• W kwietniu rodzą się dziki, borsuki, lisy, rysie, żbiki, kuny, łasice, tchórze i wiewiórki.
• Wilki zakładają gniazda w niedostępnych zakątkach leśnych, gdzie w drugiej połowie miesiąca wadera (samica) rzuca (rodzi) od 2 do 6 szczeniąt.
• Jelenie i sarny zmieniają zimową sierść (linieją).

Święta kwietniowe

• Marzec/Kwiecień - pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca – Wielkanoc.
• 1 Kwiecień: Prima aprilis - dzień żartów.
• 2 Kwiecień: Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci.
• 7 Kwiecień: Światowy Dzień Zdrowia.
• 12 Kwiecień: Dzień Lotnictwa i Kosmonautyki. Dzień  Czekolady.
• 13 Kwiecień: Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej.
• 14 Kwiecień: Dzień Ludzi Bezdomnych.
• 22 Kwiecień: Dzień Ziemi.
• 23 Kwiecień: Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich.
• 29 Kwiecień: Międzynarodowy Dzień Tańca.

Znaki zodiaku

Baran (21 marca -19 kwietnia)
Byk (20 kwietnia - 20 maja)

Ciekawostki o kwietniu:

• 1 kwietnia 1656 roku król Jan II Kazimierz Waza złożył we lwowskiej katedrze słynne śluby, zawierzając ojczyznę opiece Matki Boskiej i obierając ją na Królową Polski oraz deklarując walkę ze Szwedami aż do zwycięstwa.
• 6 kwietnia 1917 roku Stany Zjednoczone wypowiedziały wojnę Niemcom, włączając się tym samym w I wojnę światową.
• 9 kwietnia 1241 roku rozegrała się bitwa pod Legnicą, w której wojska chrześcijańskie uległy mongolskim wojownikom.
• 10 kwietnia 1941 roku rozpoczęło się oblężenie Tobruku.
• 11 kwietnia 1079 roku biskup krakowski Stanisław ze Szczepanowa zginął męczeńską śmiercią, skazany za zdradę stanu przez Bolesława II Śmiałego na obcięcie członków.
• 15 kwietnia 1912 roku zatonął „Titanic”. W wyniku katastrofy życie straciło ponad 1500 pasażerów i członków załogi. W obliczu tak wielkiej tragedii zapomina się często, że na „Titanicu” zginęli nie tylko ludzie, ale także ich zwierzęta.
• 18 kwietnia 1518 roku na Wawelu koronowano Bonę Sforzę. Przybyła z Włoch żona Zygmunta I Starego przywiozła ze sobą do Polski włoszczyznę, czyli warzywa rzekomo nieznane wcześniej w naszym kraju.
• 19 kwietnia 1943 roku wybuchło powstanie w getcie warszawskim.
• 23 kwietnia 997 roku zginął męczeńską śmiercią św. Wojciech podczas misji ewangelizacyjnej do kraju Prusów. Wyniesiony na ołtarze został uznany za patrona Polski, a jego ciało wykupił od pogan i pochował w Gnieźnie Bolesław Chrobry.
• 30 kwietnia 1945 roku Adolf Hitler popełnił samobójstwo w swoim berlińskim bunkrze.

Sławni urodzeni w kwietniu

• Cesarz rzymski Karol Wielki.
• Polski piłkarz Grzegorz Lato.
• Królowa Francji Katarzyna Medycejska.
• Malarz, rzeźbiarz, architekt Leonardo da Vinci.
• Caryca Rosji Katarzyna I.
• Papież Benedykt XVI.
• Nazistowski kanclerz III Rzeszy Adolf Hitler.
• Modelka i aktorka Carmen Electra.
• Radziecki przywódca Włodzimierz Lenin.
• Poeta i dramaturg William Szekspir.
• Amerykański aktor Al Pacino.
• Król Polski Kazimierz III Wielki.

Przysłowia o Kwietniu:

• Kwiecień, plecień, bo przeplata, trochę zimy, trochę lata.
• Pierwszy kwietnia - bajów pletnia.
• Kiedy w kwietniu słonko grzeje, wtedy chłop nie zubożeje.
• Ciepły kwiecień, mokry maj, będzie żytko jako gaj.
• Pogody kwietniowe - słoty majowe.
• Deszcze częste w kwietniu wróżą, że owoców będzie dużo.
• Gdyby w kwietniu nie padało, to owoców będzie mało.
• Kwiecień co deszczem rosi, wiele owoców przynosi.
• Jak przygrzeje słonko, przejdzie kwiecień łąką.
• Choć już w kwietniu słonko grzeje, nieraz pole śnieg zaleje.
• Kwiecień co deszczem rosi, wiele owoców przynosi.
• Deszcze częste w kwietniu wróżą, że owoców będzie dużo.
• Jeśli pszczoły w kwietniu nie latają, to długie chłody zapowiadają.
• Jeżeli w kwietniu posuszy, nic się w polu nie ruszy.
• Grzmot w kwietniu dobra nowina, już szron roślin nie pościna.
• W kwietniu posucha, niknie rolnikom otucha.
• Kwiecień wilgotny obiecuje rok stokrotny.
• Gdy sucho w kwietnia niedzielę, przez cały rok deszczu wiele.
• Suchy kwiecień, marzec mokry, maj nie chłodny, rok niegłodny.
• Jak w kwietniu rosa, to dosiewaj chłopie mocno prosa.
• Pogody kwietniowe - słoty majowe.
• Jak w kwietniu mróz, to na pagórku siana wóz.
• Mokre dni kwietnia zazwyczaj wróżą, że w lecie będzie owoców dużo.
• Śnieg w kwietniu goi rolę, hamuje niedolę.
• Gdy kwiecień chmurny, a maj z wiatrami, rok żyzny przed nami.
• Jeszcze w kwietniu zimno i na żaby, i na baby, i na las, a najwięcej na nas.
• Kiedy w kwietniu grzmoty, szron już nie ma roboty.
• W kwietniu łagodne kwiatki, w grudniu śnieżne płatki.
• Śnieg kwietniowy trawie i konikowi zdrowy.
• W kwietniu po brzegach wody niosą jęczmienia urody.
• Kiedy w kwietniu słonko grzeje chłopi mogą mieć nadzieję.
• Kiedy w kwietniu dużo wody, wtedy maj przynosi chłody.
• Gdy w kwietniu słonko na dworze, nie będzie pustek w komorze.
• Kwiecień suchy nie daje otuchy.
• Czasem kwietnia pora letnia, człeka zwiedzie, w zimę zjedzie.
• Mokry kwiecień ciepły maj, będzie żyto jako gaj.
• Sprzyja nam rok gdy wilgotny, kwiecień gdy nie bardzo słotny.
• Lepsza w kwietniu jedna chwilka, niż w jesieni całe grudnie.
• Upały kwietniowe wróżą chłody majowe.
• Ciepłe deszcze w kwiecień rokują pogodną jesień.
• Ciepły kwiecień, mokry maj – będzie zboże jako gaj.
• Gdy w końcu kwietnia deszcz porosi, błogosławieństwo polom przynosi.
• Grzmot w kwietniu – dobra nowina, już szron roślin nie pościna.
• Jeszcze w kwietniu zimno i na żaby i na baby, i na las, a najwięcej na nas.
• Na kwiecień lada z czego wianek upleciem.
• Prima aprilis: nie czytaj, nie słuchaj, bo się omylisz.
• Przyjdzie kwiecień – ostatek z gumna wymieciem.
• Sprzyja nam rok, gdy wilgotny kwiecień, gdy nie bardzo słotny.
• Suchy marzec, chłodny kwiecień, mokry maj, będzie żyto jako gaj.
• W kwietniu, gdy nieba od północy grożą grzmotem, chwal Boga, zdrowie, żyzność wróżą
• W kwietniu kwiatek – to gagatek, ale w maju przebierają.
• Co marzec wypiecze, to kwiecień wysiecze.
• Gdy bez wiatrów luty chodzi, w kwietniu wicher nie zawodzi.
• Gdy styczeń z zimnem nie chodzi, marzec, kwiecień wychłodzi.
• Gdy w zimie nie było śniegu, to go wiele spadnie w kwietniu.
• Jak przygrzeje słonko, przejdzie kwiecień łąką.

W kwietniu imieniny obchodzą:

 1 - Zbigniew, Grażyna, Katarzyna
 2 - Laurencja, Franciszek
 3 - Ryszard, Antoni, Pankracy, Jakub
 4 - Benedykt, Ambroży, Izydor
 5 - Irena, Wincenty
 6 - Zachariasz, Ada, Zachary, Katarzyna, Ireneusz, Celestyna
 7 - Herman
 8 - Radosław, August, Cezary
 9 - Marceli, Maja, Dobrosława
10 - Grodzisław, Makary, Marek, Daniel, Michał, Antoni, Małgorzata, Henryk
11 - Filip, Herman, Leon, Jaromir, Hildebrand, Adolf
12 - Zenon, Andrzej, Wiktor, Juliusz
13 - Marcin, Hermenegilda, Przemysław, Małgorzata, Jan, Ida
14 - Maria, Julianna, Krzysztof
15 - Olimpia, Modest, Abel, Anastazja, Tytus, Sylwester
16 - Benedykt, Bernadeta, Erwin, Patrycy, Julia, Ksenia
17 - Klara, Józef, Robert, Stefan, Izydora, Jakub, Innocenty
18 - Bogusław, Bogusława, Apoloniusz, Alicja
19 - Włodzimierz, Leon, Pafnucy
20 - Teodor, Marcelin, Agnieszka, Szymon, Czesław
21 - Feliks, Anzelm, Bartosz, Konrad
22 - Łukasz, Wanesa, Gajusz, Gaja, Leon, Leona
23 - Wojciech, Gerard, Helena, Jerzy, Gabriela
24 - Erwin, Horacy, Grzegorz, Horacjusz, Aleksja, Aleksy, Aleksander
25 - Jarosław, Marek
26 - Marcelin, Marzena
27 - Felicja, Anastazy, Marcin, Zyta, Piotr, Teofil, Andrzej
28 - Paweł, Maria, Marek, Witalis
29 - Bogusław, Robert, Piotr, Paulin, Augustyn, Roberta, Angelina, Wiktor, Katarzyna
30 - Bartłomiej, Jakub, Marian

Wiersz  - Jan Brzechwa

Wiosenne porządki
Wiosna w kwietniu zbudziła się z rana.
Wyszła wprawdzie troszeczkę zaspana.
Lecz zajrzała we wszystkie zakątki:
– Zaczynamy wiosenne porządki.
Skoczył wietrzyk zamaszyście,
poodkurzał mchy i liście.
Z bocznych dróżek, z polnych ścieżek
powymiatał brudny śnieżek.
Krasnoludki wiadra niosą,
myją ziemię ranną rosą.
Chmury, płynąc po błękicie,
urządziły wielkie mycie.
A obłoki miękką szmatką
polerują słońce gładko.
Aż się dziwią wszystkie dzieci,
że tak w niebie ładnie świeci.
Bocian w górę poszybował,
tęczę barwnie wymalował.
A żurawie i skowronki
posypały kwieciem łąki.
Posypały klomby, grządki
i skończyły się porządki.

Film – Kwiecień Plecień
Bajka – Dwanaście miesięcy
Piosenka – Uczy pór roku i miesięcy