Symbole wiosny – część 4
Kwiaty
Żaby złożyły już skrzek i wkrótce rozpocznie się wylęg kijanek. To najlepszy znak, że wiosna w pełni i nie ma co liczyć na powrót zimy. Zaczęły rozwijać się też pierwsze wiosenne kwiaty: przylaszczki, zawilce, krokusy, pierwiosnki, przebiśniegi, żonkile, tulipany i wiele innych. Pierwsze kwiaty wiosny nieśmiało pojawiają się już w połowie marca, otwierając swoje pąki wraz z pierwszymi promieniami słońca.Przebiśniegi
• Przebiśnieg jest jedną z pierwszych roślin, z której pszczoły pobierają pyłek po okresie zimowym.
• Nasiona rozsiewane są przez mrówki, które zjadają z nich wyrostki bogate w białka i lipidy.
• Zielone plamki na wewnętrznych listkach okwiatu wabią i naprowadzają owady do wnętrza kwiatu i przeprowadzają fotosyntezę.
• Przebiśniegi zjedzone przez bydło, owce i świnie powodują utratę przytomności, przyśpieszanie tętna i oddechu
• Zakwitają dopiero w 6-7 roku swojego życia.
Przylaszczki
Ciekawostki
• Kwiaty przylaszczek najchętniej otwierają się w pogodne, słoneczne dni. W czasie deszczu pozostają całkowicie zamknięte.
• W ludowym nazewnictwie są znane jako wątrobowe ziele, wątrobnica lub wątrobnik.
• Trzeba mieć świadomość, że przylaszczka pospolita jest rośliną trującą. Już roztarcie w palcach jej liści może spowodować podrażnienie skóry, a przyjęcie doustne jakiejkolwiek części prowadzi do zatrucia, które na ogół daje objawy ze strony układu pokarmowego
Zawilce
Ciekawostki:
• Leczniczych i jednocześnie trujących właściwościach zawilców wiedziano już w starożytności.
• Zawilec narcyzowy był jadany przez ludy Alaski. Jedzono górne koniuszki korzeni, bądź liście.
• W polskich ogrodach spotkać można kilka gatunków hodowanych dla pięknych kwiatów. Wśród nich zawilce greckie i japońskie.
Krokusy
Ciekawostki :
• Z krokusami wiąże się pewna ciekawostka - szafran to najdroższa przyprawa świata nie ze względu na trudność uprawy krokusów, gdyż ta jest niezwykle łatwa, a ze względu na ilość kwiatów potrzebną do uzyskania kilograma żółto-pomarańczowego proszku, będącego w istocie słupkami kwiatów krokusa. Na 1 kg Potrzeba aż 150 tysięcy kwiatów. W efekcie szafran osiąga ceny wyższe od złota.
• Krokus jest jednym z chronionych kwiatów w Polsce.
• W zależności od odmiany kwitnie na wiosnę lub jesień.
Pierwiosnki
Ciekawostki :
• Dziko rosnące pierwiosnki mają barwę żółtą, ale wiele ich gatunków jest obecnie uprawianych i krzyżowanych w cieplarniach, dzięki czemu osiągnięto kwiaty o różnych kolorach: granatowe, czerwone, fioletowe, białe, różowe.
• W kłączu rośliny znajdują się saponiny. Napar z kłączy stosuje się przy problemach oddechowych.
• Młode liście i kwiaty pierwiosnka lekarskiego są jadalne.
Żonkile
Ciekawostki:
• Żonkil stał się symbolem pamięci wydarzeń z wiosny 1943 r. dzięki ostatniemu przywódcy zrywu Markowi Edelmanowi, który co roku składał bukiet żółtych kwiatów pod Pomnikiem Bohaterów Getta w rocznicę wybuchu powstania.
• Żonkile są jedną z odmian narcyzów.
• Kwiat ten symbolizując nowy początek bardzo często towarzyszy katolikom na wielkanocnych stołach.
• W mniej religijnych sprawach żonkil jest też symbolem 10 rocznicy ślubu.
• Wyciąg z kwiatu żonkila jest też stosowany w kosmetykach i perfumach.
Tulipany
Ciekawostki :
• Na początku XVII wieku, Holandię ogarnęło szaleństwo zwane tulipomanią. Cebulki tych kwiatów były warte bardzo dużo. W tym okresie za cenę jednej cebulki w Amsterdamie można było kupić dom nad kanałem.
• Tulipany pochodzą z Iranu, Afganistanu i Kazachstanu. Koczownicy przywieźli ich cebulki do Turcji, a tam sułtani przyozdabiali nimi turbany, nakrycia głowy, nazywane w języku perskim tulipanami. W ten sposób tulipan otrzymał swoją nazwę.
• Wręczanie tulipanów w XVI wieku oznaczało bogactwo.
• Istnieje około 75 głównych gatunków tulipanów i tysiące ich odmian.
• Tulipan przy podwyższonej temperaturze (powyżej +15°C) otwiera się, a przy niskiej (poniżej +13°C) zamyka.
• Tulipan jest najczęściej uprawianą rośliną ozdobną na świecie.
• Holandia jest światowym potentatem w uprawie tulipanów.
Hiacynty
Ciekawostki:
• Słowo „hiacynt” pojawiło się już przed 4 tysiącami lat jako określenie dla niebieskiej barwy.
• Niegdyś uważano go za utożsamienie przykrości, jaką nam wyrządzono. Oznaczał również żal i smutek.
• Z hiacyntem, podobnie jak z innymi tak intensywnie pachnącymi roślinami, należy uważać. Jego zapach w zamkniętym pomieszczeniu może powodować alergię.
• Ich cebulki, a także liście i kwiaty mogą wywoływać podrażnienie błon śluzowych. Jest to szczególnie niebezpieczne dla zwierząt domowych. U ludzi mogą pojawić się również alergie skórne, swędzenie, wysypka czy zaczerwienienie.
• W XVII i XVIII wieku roślina była bardzo ceniona, a za zakup cebulek hiacyntów trzeba było wydać sporo pieniędzy.
• Obecnie hiacynty wykorzystuje się jako surowiec w przemyśle perfumeryjnym
Sasanka
Ciekawostki:
• Górale twierdzą, że gdy na halach zakwitną sasanki, to znak, że wiosna zagościła w przyrodzie na dobre.
• W Polsce spotykamy obecnie cztery gatunki dzikich sasanek. Wszystkie są pod ochroną.
• Sasanka jest roślina trującą; zawiera anemoninę - może wywołać uczulenie.
• Jednak pod nadzorem lekarza można ją używać jako środek przeciwbólowy.
• W kilku europejskich językach noszą one nazwę kwiatów wielkanocnych (bo zakwitają na Wielkanoc)
• Ich kwiaty zawierają zielony barwnik używany dawniej - do barwienia pisanek.
Szafirek
Ciekawostki:
• To właśnie szafirki jako jedne z pierwszych roślin cebulkowych pieszczą nasze oczy kolorami wiosny.
• Nazwa szafirki związana jest z wyglądem kwiatów tego gatunku, które przypominają skupisko kamieni szlachetnych - szafirów. Ich oficjalna nazwa jest to - Muscari.
• W rzeczywistości szafirki występują w wielu odcieniach niebieskiego, a także białego, liliowego, fioletowego i różowego, a niektóre są nawet dwukolorowe.
• Przed świętami Wielkiej Nocy szafirki można posadzić w skorupkach jajek - takie ozdoby wprowadzą nas w doskonały świąteczny nastrój. Podczas przesadzania uważajmy na ich wrażliwe korzenie - nie można ich połamać!
Film – Zwiastuny wiosny – rozpoznajemy wiosenne kwiaty
Bajka – Wiosna w Krainie Muminków
Piosenka – Idzie do nas wiosna
Praca plastyczna - Jak zrobić papierowego żonkila
Literatura – Jak Pani Wiosna żartować chciała
